Terminy wymiany tachografów to jedno z najważniejszych zagadnień dla przewoźników drogowych w ostatnich latach. W związku z tym, że obowiązek ten został rozłożony w czasie, temat ten wciąż pozostaje aktualny w roku 2025. Jak prezentują się terminy wymiany starych tachografów na smart tachografy V2? Kogo konkretnie dotyczy ten obowiązek i z jakimi problemami się wiąże?
Obowiązek wymiany tachografów to pokłosie obowiązującego od 2020 roku i wdrażanego etapami Pakietu Mobilności, który to wprowadził ogrom zmian w funkcjonowaniu firm transportowych w całej Unii Europejskiej. Z nowych tachografów korzystać muszą jednak wyłącznie ci przewoźnicy, którzy wykonują przewozy międzynarodowe. Jeśli zatem Twoja działalność transportowa ogranicza się jedynie do świadczenia usług w obrębie kraju, nie musisz na tę chwilę wymieniać tachografów na nowe.
Jako uzasadnienie wprowadzania na rynek nowych, inteligentnych tachografów II generacji wskazuje się potrzebę ujednolicenia wykonywania przewozów drogowych oraz zwiększenia bezpieczeństwa na drogach, do czego mają przyczyniać się nowe, zaawansowane funkcje kontrolne.
Nowy smart tachograf V2 i jego funkcje
Smart tachograf V2, nazywany także smart tachografem II generacji, jest następnym z kolei rodzajem urządzeń rejestrujących, wykorzystywanych w transporcie drogowym. Pierwszymi, znanymi tachografami, były tachografy analogowe, a następnie cyfrowe. Od 15 czerwca 2019 roku w kabinach pojazdów ciężarowych montowane są za to inteligentne tachografy I generacji, a więc bezpośrednio poprzedzające tytułowe smart tachografy V2. Zasadnicza różnica, jaka zachodzi między tachografami cyfrowymi a inteligentnymi, dotyczy występowania w tych drugich technologii DSRC, pozwalającej na odczyt danych na odległość.
Druga generacja tych urządzeń została wyposażona w dodatkowe funkcjonalności, wprowadzone zarówno z myślą o wygodzie przewoźników, jak i samych kierowców. Do funkcjonalności tych należy m.in. większy zasięg DSRC, automatyczna rejestracja momentu przekraczania granicy oraz załadunku i rozładunku, możliwość zdalnego pobierania danych dotyczących czasu pracy i odpoczynku kierowców. Istotną zmianą jest w dodatku rozbudowa pamięci wewnętrznej – smart tachograf V2 może magazynować dane z 56 dni, a nie, tak jak urządzenia starszej generacji, 28 dni.
Ostatnia z funkcjonalności nasuwa automatycznie pytanie o karty do tachografu. Dotychczasowe mają pozostać co do zasady kompatybilne z inteligentnymi tachografami II generacjami, jednak ze względu na ich mniejszą pojemność, konieczne będzie częstsze zgrywanie danych.
Terminy wymiany tachografów na smart tachografy V2
Pierwsze tachografy smart 2 pojawiły się na rynku w sierpniu 2023 roku. Od tego momentu są one instalowane we wszystkich nowo rejestrowanych i wprowadzanych na rynek pojazdach ciężarowych. Oczywiście proces ten nie przebiegł bezproblemowo, ponieważ już na starcie pojawiły się opóźnienia we wdrażaniu technologii OSNMA. W rzeczywistości mieliśmy dlatego do czynienia z tzw. tachografami przejściowymi.
Nie była to natomiast jedyna, istotna data dla przewoźników drogowych, ponieważ to nie koniec spoczywających na nich obowiązków związanych z urządzeniami rejestrującymi. Kolejne już lada moment – wielkimi krokami zbliża się bowiem trzeci etap wymiany tachografów na smart tachografy II generacji.
| I ETAP | Po 21 sierpnia 2023 roku | Po tej dacie tachografy II generacji montowane są we wszystkich nowo rejestrowanych pojazdach ciężarowych. |
| II ETAP | Do 31 grudnia 2024 roku | Obowiązek przewoźnika wymiany tachografów analogowych i cyfrowych (czyli instalowanych w pojazdach rejestrowanych do 14 czerwca 2019 roku) na smart tachograf V2 w pojazdach wykorzystywanych w przewozach międzynarodowych. |
| III ETAP | Do 18 sierpnia 2025 roku | Wymiana inteligentnych tachografów I generacji, montowanych w pojazdach ciężarowych w transporcie międzynarodowym od 15 czerwca 2019 roku, na nowe urządzenia II generacji. |
Biorąc pod uwagę powyższe terminy wymiany tachografów, od 19 sierpnia 2025 roku przewoźnicy mają już obowiązek, by posiadać w swoich pojazdach uczestniczących w przewozach międzynarodowych, smart tachografy V2. W innym razie mogą zostać nałożone na nich kary. Od tego momentu wszystkie pojazdy w transporcie międzynarodowym powinny być tym samym wyposażone wyłącznie w najnowsze urządzenia rejestrujące.
Smart tachograf V2 a busy
To jednak wciąż nie wszystko – terminy, o których była mowa powyżej, odnoszą się bowiem tylko do samochodów ciężarowych o DMC większej niż 3,5 tony. Przepisy Pakietu Mobilności przewidują z kolei, że tachografami w najbliższej przyszłości powinni posługiwać się także busiarze.
Tachografy w busach pojawią się 1 lipca 2026 roku. Będą jednak obowiązkowe tylko w busach o DMC od 2,5 tony do 3,5 tony, które są wykorzystywane w przewozach międzynarodowych rzeczy na terenie Unii Europejskiej.
Wymiana tachografów – korzyści czy problemy i dodatkowe obowiązki przewoźnika?
Nowe, inteligentne tachografy II generacji budzą w środowisku transportowym spore emocje – i nie ma się czemu dziwić. Z jednej strony ich wprowadzenie wiąże się z pewnymi korzyściami, natomiast z drugiej – z problemami i dodatkowymi obowiązkami przewoźnika.
Korzyścią jest z pewnością możliwość wygodniejszego, szerszego kontrolowania i monitorowania pracy kierowców czy brak konieczności zatrzymywania się po przekroczeniu granicy, by dokonać odpowiedniego wpisu. Organy kontrolne, dzięki smart tachografom V2, zyskują z kolei większe pole do nakładania kar, ze względu na zwiększenie pojemności gromadzonych danych i wydłużone okresy kontroli.
Jednak urządzenia rejestrujące II generacji nakładają również obowiązki na przewoźnika, w szczególności w postaci poniesienia kosztów ich wymiany. Mimo prób uzyskania wsparcia finansowego na montaż nowych tachografów, niestety nie udało się zagwarantować takiej pomocy właścicielom firm transportowych. A warto nadmienić, że wymiana starych urządzeń na nowe nie należy do najtańszych, ponieważ jest to wydatek rzędu około 5000 zł za jeden tachograf. Gdy przewoźnik potrzebuje ich więcej, ze względu na wielkość floty, koszty te odpowiednio rosną…
Do tego dochodzi także obowiązek przeszkolenia pracowników z obsługi smart tachografów V2 czy konieczność, w niektórych przypadkach, wymiany systemów i czytników do pobierania i zdalnego odczytu danych.
Pojazdy, które nie będą posiadać zgodnych z prawem urządzeń rejestrujących, nie będą mogły być wykorzystywane w przewozach międzynarodowych. W Polsce kary za posługiwanie się pojazdem niewyposażonym w tachograf wynoszą 10 000 zł dla przewoźnika drogowego i 2000 zł dla zarządzającego transportem. Za granicą mogą być one oczywiście wyższe. Przypominamy, że nie obowiązuje tu już żaden okres przejściowy w stosowaniu kar – ten zakończył się 28 lutego 2025 r.
Masz trudności, by przygotowywać swoją firmę transportową na ciągłe zmiany przepisów i nowe wymogi? Przytłaczają Cię liczne obowiązki przewoźnika? Skontaktuj się z naszą kancelarią transportową LEGALTRANS – jesteśmy skoncentrowani na obsłudze prawnej firm TSL, dlatego na pewno będziemy w stanie Ci pomóc!
