Zatrudnianie na stanowisku kierowcy zawodowego obywateli innych państw, zwłaszcza pochodzących spoza Unii Europejskiej, wymaga dopełnienia dodatkowych formalności. Przepisy krajowe przewidują różne procedury zatrudniania cudzoziemców, jednak za standardową uznaje się zatrudnienie na podstawie zezwolenia na pracę dla cudzoziemców. Kiedy jest ono wymagane i na jakich zasadach udziela się zezwolenia na pracę dla obcokrajowca?
W ostatnim czasie w Polsce zmieniły się zasady dotyczące zatrudniania cudzoziemców. 1 czerwca 2025 r. w życie weszła bowiem ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która zastąpiła ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Jest to ustawa, która określa warunki dostępu cudzoziemców do rynku pracy, organy właściwe oraz tryb postępowania w tych sprawach. Jej przepisów nie stosuje się jednak do powierzania pracy obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
Zezwolenia na pracę dla cudzoziemców w Polsce – kiedy są potrzebne obywatelowi spoza UE?
Zezwolenie na pracę dla obcokrajowca jest potrzebne cudzoziemcowi, gdy:
- będzie on wykonywał pracę na terytorium RP na podstawie umowy z polskim podmiotem powierzającym pracę cudzoziemcowi, a w przypadku kierowania tego cudzoziemca przez podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi do innego podmiotu – na podstawie umowy z agencją pracy tymczasowej lub
- przebywając na terytorium RP, będzie pełnił funkcję w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców KRS lub spółki kapitałowej w organizacji albo będzie reprezentował spółkę komandytową lub komandytowo-akcyjną lub prowadził sprawy takiej spółki, albo będzie pełnił funkcję prokurenta, lub
- jest pracownikiem podmiotu zagranicznego i będzie delegowany na terytorium RP w celu wykonywania pracy, lub
- będzie wykonywał na terytorium RP pracę sezonową.
Dokument ten wydaje się na czas określony, co do zasady nie dłuższy niż 3 lata, a organem właściwym w tej sprawie pozostaje urząd wojewódzki siedziby lub miejsca zamieszkania podmiotu powierzającego pracę. Gdyby jednak wniosek o wydanie zezwolenia na pracę został złożony przez polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi prowadzący działalność gospodarczą przez okres krótszy niż 1 rok lub czas pracy nie będzie przekraczał 1/2 pełnego wymiaru czasu pracy lub 20 godzin tygodniowo – wtedy zezwolenie na pracę dla obcokrajowca wydaje się na czas określony, nie dłuższy niż 1 rok.
Warto podkreślić, że na mocy nowych przepisów Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, maksymalną liczbę (limity) zezwoleń na pracę, które mogą zostać wydane w danym roku kalendarzowym. Za wprowadzeniem takich limitów może przemawiać zagrożenie bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego lub ryzyko, że wysoka liczba wydanych zezwoleń na pracę utrudni zatrudnienie obywateli polskich.
Ważne: Cudzoziemiec może wykonywać pracę zgodnie z zezwoleniem na pracę nie tylko jeśli posiada takie zezwolenie, ale dodatkowo jest też uprawniony do pobytu w Polsce, np. na podstawie określonego rodzaju wizy, zezwolenia na pobyt czasowy czy dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen.
W pewnych jednak przypadkach względem cudzoziemca uprawnionego do pobytu na terytorium RP na podstawie ww. dokumentów można zrezygnować z obowiązku wydawania zezwolenia na pracę. Będzie mieć to miejsce, gdy m.in. cudzoziemiec posiada Kartę Polaka lub posiada stopień naukowy doktora nadany przez podmiot doktoryzujący, działający w systemie polskiego szkolnictwa wyższego i nauki.
Jak zrobić zezwolenie na pracę dla cudzoziemca? Wniosek o zezwolenie na pracę dla obcokrajowca
Zezwolenia na pracę dla cudzoziemców wydaje się w drodze decyzji administracyjnej. Wnioskodawcą jest w tym przypadku nie sam cudzoziemiec, a podmiot powierzający mu pracę.
Wniosek o zezwolenie na pracę dla obcokrajowca składa się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Powinien on zawierać w szczególności:
- informacje dotyczące podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi (m.in. nazwa, imię i nazwisko, adres siedziby, NIP/KRS),
- dane osobowe cudzoziemca,
- informacje dotyczące pracy oferowanej cudzoziemcowi: (m.in. okres lub okresy pracy oznaczone datami, stanowisko, rodzaj pracy lub funkcja, zawód zgodny z klasyfikacją zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, miejsce wykonywania pracy, podstawa prawna wykonywania pracy, wymiar czasu pracy).
Wniosek o zezwolenie na pracę dla cudzoziemca podlega opłacie stanowiącej dochód budżetu państwa, do wniesienia której zobligowany pozostaje podmiot powierzający pracę.
Istnieją jednak przesłanki, których zaistnienie będzie skutkować odmową wydania zezwolenia na pracę dla cudzoziemca. Mogą one leżeć zarówno po stronie podmiotu powierzającego pracę, jak i cudzoziemca. W pierwszym przypadku to przykładowo złożenie przez podmiot powierzający pracę wniosku zawierającego nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje, bycie skazanym za określone przestępstwa z Kodeksu karnego czy brak środków finansowych i źródeł dochodu niezbędnych do pokrycia zobowiązań wynikających z powierzenia pracy cudzoziemcowi. W drugim – przekroczenie w danym roku maksymalnej liczby zezwoleń na pracę czy obecność w wykazie cudzoziemców, których pobyt na terytorium RP jest niepożądany.
Zezwolenie na pracę dla cudzoziemca na rzecz polskiego podmiotu powierzającego pracę
Gdy mamy do czynienia z sytuacją, o której mowa w ww. pkt 1, a więc ubieganiem się o zezwolenie na pracę cudzoziemca na rzecz polskiego podmiotu powierzającego pracę, wydanie takiego zezwolenia jest możliwe po spełnieniu określonych wymogów:
- cudzoziemiec będzie wykonywał pracę na podstawie umowy z polskim podmiotem powierzającym pracę cudzoziemcowi,
- wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie będzie niższa niż: wysokość wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku oraz wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- wymiar czasu pracy nie będzie niższy niż 1/4 pełnego wymiaru czasu pracy i nie będzie wyższy niż pełny wymiar czasu pracy.
Przedłużenie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca
W okresie ważności zezwolenia na pracę dla cudzoziemców podmiot powierzający pracę może złożyć wniosek o wydanie kolejnego zezwolenia w celu kontynuacji pracy na tym samym stanowisku lub w tym samym rodzaju pracy. Jeśli wniosek ten nie zawiera braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie, następuje przedłużenie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca. Pracę obcokrajowca na warunkach określonych w wydanym zezwoleniu uważa się za legalną od dnia, w którym upłynął okres ważności wydanego zezwolenia, do dnia, w którym decyzja w sprawie wydania kolejnego zezwolenia na pracę stała się ostateczna.
Co grozi za brak zezwolenia na pracę dla cudzoziemców?
Ustawa znacząco zaostrza kary za nielegalne zatrudnienie obcokrajowców. Na mocy art. 84 każdy, kto nielegalnie powierza pracę cudzoziemcowi, podlega karze grzywny od 3000 zł do 50 000 zł. Natomiast cudzoziemiec, który nielegalnie wykonuje pracę, podlega karze grzywny nie niższej niż 1000 zł.
Zezwolenie na pracę dla cudzoziemca a świadectwo kierowcy dla obcokrajowca
Czym innym od zezwolenia na pracę dla obcokrajowca pozostaje świadectwo kierowcy dla cudzoziemca. To kolejny z dodatkowych dokumentów, wymaganych podczas zatrudniania na stanowisku kierowcy obywateli spoza Unii Europejskiej.
Świadectwo kierowcy dla obcokrajowca są zobowiązani posiadać kierowcy niebędący obywatelami państwa członkowskiego Unii Europejskiej ani rezydentami długoterminowymi, jeśli pozostają zatrudnieni w polskich firmach transportowych, w których wykonują międzynarodowy transport drogowy rzeczy zarówno pojazdami o DMC do 3,5 t, jak i powyżej 3,5 tony. Zwracamy uwagę na to, że świadectwo kierowcy nie jest tym samym dokumentem, co świadectwo kwalifikacji zawodowej (np. świadectwo kwalifikacji kierowcy z Ukrainy).
O świadectwo kierowcy występuje zamierzający zatrudnić cudzoziemca pracodawca. Organem właściwym do załatwienia sprawy pozostaje GITD, a samo świadectwo wydaje się na maksymalnie 5 lat. Wniosek o wydanie świadectwa kierowcy składa się wraz z drukiem o zaświadczeniu o zatrudnieniu kierowcy w oryginale, w formie papierowej lub elektronicznej.
Źródło:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20250000621/O/D20250621.pdf
