Ważne zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców – od 1 czerwca 2025 r. obowiązują nowe przepisy

Od 1 czerwca 2025 r. obowiązują istotne zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców. Wraz z tą datą w życie weszła nowa ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: u.w.d.p.p.), która zastąpiła obowiązującą przez lata ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Co zmieniło się w zatrudnianiu cudzoziemców w 2025 r. i dlaczego zdecydowano się na taką reformę?

Najważniejsze zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców 2025 wprowadzone przez u.w.d.p.p.:

ograniczenie biurokracji i szeroka cyfryzacja, polegająca m.in. na możliwości składania wniosków o zezwolenie na pracę i oświadczeń o powierzeniu pracy czy przesyłania innych, wymaganych dokumentów drogą internetową, przez portal praca.gov.pl,
uszczelnienie procedur poprzez zaostrzenie sankcji za naruszenie przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców i rozszerzenie katalogu przesłanek uprawniających do odmowy wydania zezwoleń na pracę i oświadczeń o powierzeniu pracy,
likwidacja testu rynku pracy, czyli brak konieczności uzyskiwania informacji starosty w celu otrzymania zezwolenia na pracę, pobyt czasowy i pracę oraz w przypadku zawodów wymagających specjalnych kwalifikacji, oraz wprowadzenie nowych, bardziej efektywnych rozwiązań mających zapewnić bezpieczeństwo zatrudnienia na rynku pracy,
możliwość wprowadzenia rocznych limitów w wydawaniu zezwoleń na pracę i oświadczeń o powierzeniu pracy przez Radę Ministrów, jeśli jest to niezbędne ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego lub ryzyko, że wysoka liczba wydanych zezwoleń na pracę utrudni zatrudnienie obywateli polskich,
wprowadzenie tzw. fast track, czyli przyspieszonej procedury rozpatrywania wniosków o wydawanie zezwoleń na pracę, z której korzystać mogą jednak tylko określone firmy, np. zatrudniające do pracy w zawodach, gdzie występują niedobory kadrowe,
objęcie pracodawców nowymi, dodatkowymi obowiązkami informacyjnymi, m.in.: przekazywania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego kopii umowy przed powierzeniem pracy na podstawie zezwolenia/oświadczenia (obowiązek ten zacznie obowiązywać od 1 lipca 2025 r. – dla oświadczeń i zezwoleń sezonowych, a od 1 sierpnia 2025 r. – dla zezwoleń na pracę), podjęciu/niepodjęciu/przerwaniu/zakończeniu przed czasem pracy,
możliwość tworzenia programów, które mają integrować i aktywizować cudzoziemców,
rozszerzenie katalogu przesłanek, które skutkują odmową wydania zezwolenia na pracę, leżących zarówno po stronie pracodawcy, jak i pracownika,
rozszerzenie katalogu przesłanek, które uniemożliwiają udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (zezwolenie jednolite), poprzez dodanie do niego w szczególności wiz długoterminowych wydanych przez inne państwo strefy Schengen oraz wiz udzielonych w celu tranzytu (również lotniczego), leczenia, kształcenia się, udziału w programach wymiany kulturalnej czy imprezach sportowych,
wprowadzenie rozszerzonego obowiązku w postaci nie tylko zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej przed dopuszczeniem go do pracy, ale i przesyłania jej kopii organowi, który wydaje dokument jeszcze przed przystąpieniem cudzoziemca do pracy,
doprecyzowanie, w jakich przypadkach cudzoziemiec może kontynuować pracę bez konieczności wydawania nowego zezwolenia lub oświadczenia, a w jakich niezbędne jest wszczęcie na nowo całej procedury, co pozostaje kluczowe dla legalności zatrudnienia.

Geneza nowych przepisów – dlaczego wprowadzono zmiany w przepisach o zatrudnianiu cudzoziemców?

Mimo uchylenia ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz zastąpienia jej całkowicie nową ustawą o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom, nie zmienia się cały, ogólny system przyjmowania do pracy obcokrajowców i legalizacji pracy. Nadal więc obowiązującymi w tym zakresie procedurami jest: zezwolenie na pracę, oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, zezwolenie na pracę sezonową, powiadomienie o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy na podstawie specustawy oraz zezwolenie jednolite (zezwolenie na pobyt czasowy i pracę). W ramach poszczególnych procedur pojawiają się jednak nowe obowiązki i wymogi.

Nowa ustawa to pokłosie założeń KPO, czyli Krajowego Planu Odbudowy i realizacji wyznaczonych w nim kamieni milowych, a także Strategii Migracyjnej. Jej celem pozostaje zapewnienie ochrony polskich pracowników na rynku pracy oraz samych pracodawców, poprzez ukrócenie praktyk nieuczciwej konkurencji.

Wprowadzenie nowych zasad w zatrudnianiu cudzoziemców na rynku polskim stało się konieczne również ze względu na inne realia społeczno-gospodarcze oraz sytuację na rynkach międzynarodowych. Ustawodawca, pracując nad nowymi regulacjami, dążył w szczególności do ograniczenia biurokracji i uproszczenia, przyspieszenia procedur zatrudniania cudzoziemców, co nastąpiło zwłaszcza poprzez maksymalną cyfryzację procesów migracyjnych, a także uszczelnienia całego systemu, m.in. poprzez rozszerzenie przesłanek do odmowy wydawania zezwoleń na pracę i zaostrzenia kar grożących za naruszenie przepisów.

Zakres podmiotowy – kogo dotyczy nowa ustawa, a względem kogo nie ma zastosowania?

Aby precyzyjniej określić zakres podmiotowy ustawy wprowadzającej zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców, wyjdziemy od ustalenia, kto jest wyłączony spod jej przepisów. Listę wszystkich podmiotów, względem których nie stosuje się u.w.d.p.p., zawiera art. 1 ust. 4. Spod ustawy wyłączone jest w szczególności:

wykonywanie pracy cudzoziemca, który jest przedsiębiorcą wpisanym do CEIDG, na podstawie umowy cywilnoprawnej w ramach jego działalności gospodarczej;
pełnienie funkcji przez członków misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych;
wykonywanie świadczeń przez wolontariuszy;
wykonywanie zadań w ramach stażu;
powierzanie pracy obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz obywatelom Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

Mając na uwadze powyższe, nowe regulacje dotyczą więc cudzoziemców – czyli każdego, kto nie posiada obywatelstwa polskiego – jednak z wyjątkiem obywateli UE/EOG, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. W rzeczywistości zatem przepisy omawianej ustawy odnoszą się przede wszystkim do cudzoziemców z tzw. krajów trzecich, nienależących do UE. Podlegają im również podmioty powierzające pracę, czyli jednostki organizacyjne, chociażby nie posiadały osobowości prawnej, lub osoby fizyczne, które na podstawie umowy lub innego stosunku prawnego powierzają lub zamierzają powierzyć pracę cudzoziemcowi, w tym agencje pracy tymczasowej.

Wykonywanie pracy tylko na podstawie legalnego pobytu na terytorium RP

Trzeba wyraźnie podkreślić, że podstawą do wykonywania pracy w Polsce przez cudzoziemców z tzw. krajów trzecich jest nie tylko posiadanie odpowiedniego zezwolenia na pracę czy oświadczenia, ale także możliwość uznania ich pobytu w naszym kraju za legalny. Szczegółowe przesłanki określa w tym przedmiocie art. 3 ust. 3 u.w.d.p.p.

Jednym z podstawowych dokumentów legitymizujących do pobytu w Polsce jest posiadanie przez cudzoziemca ważnej wizy. Tu pod uwagę należy wziąć jej rodzaj, ponieważ to właśnie od niego zależeć będzie zakres uprawnień pobytowych obcokrajowca, czyli dopuszczalny czas pobytu w Polsce i możliwość zatrudnienia. Poza wizą pobyt obcokrajowca na terytorium RP będzie uznany za legalny, jeśli posiada on zezwolenie na pobyt czasowy, zezwolenie na pobyt stały czy status rezydenta długoterminowego UE. Czasami możliwe jest jednak skorzystanie z przepisów szczególnych, takich jak ruch bezwizowy, specustawa (np. ustawa dla obywateli Ukrainy), ochrona czasowa czy posiadanie statusu uchodźcy.

Ważne: Nowe przepisy zabraniają cudzoziemcom świadczenia pracy na podstawie tzw. jednolitego zezwolenia na pracę (zezwolenie na pobyt czasowy i pracę), gdy dokumentem legalizującym ich pobyt jest wiza wydana przez inne państwo z obszaru Schengen, a także wiza tylko na tranzyt, odwiedziny u bliskich, turystyczna, na leczenie, kształcenie się czy udział w imprezach sportowych. Tego rodzaju wizy nie uprawniają do podejmowania pracy przez obcokrajowców. Można dlatego zauważyć, że katalog ten został rozbudowany, ponieważ przed zmianami w przepisach o zatrudnianiu cudzoziemców ograniczał się jedynie do wiz turystycznych oraz przypadków odwiedzin u rodziny lub przyjaciół.

Procedury powierzania pracy po zmianach w zatrudnianiu cudzoziemców

Pracodawca, który chce zatrudnić u siebie cudzoziemca – obywatela jednego z państw trzecich – może skorzystać z jednej z kilku procedur, w ramach której wydany zostanie odrębny dokument uprawniający do legalnego podjęcia pracy przez obcokrajowca. Nie ma oczywiście w tym zakresie pełnej dowolności, ponieważ przepisy dla każdego z dostępnych trybów przewidują określone przesłanki, które muszą zostać spełnione.

W niektórych przypadkach można jednak odstąpić od wydawania dokumentów dopuszczających obcokrajowca do pracy. Dopuszczalne jest przykładowo wykonywanie pracy bez zezwolenia na pracę lub oświadczenia, jeśli cudzoziemiec jest uprawniony do legalnego pobytu w Polsce i dodatkowo posiada m.in. ważną Kartę Polaka czy stopień naukowy doktora nadany przez podmiot doktoryzujący działający w systemie polskiego szkolnictwa wyższego i nauki.

Zezwolenie na pracę

Zezwolenie na pracę wydaje się w przypadku, gdy cudzoziemiec:

będzie wykonywał pracę w RP na podstawie umowy z polskim podmiotem powierzającym pracę lub z agencją pracy tymczasowej lub
przebywając na terytorium RP, będzie pełnił funkcję w zarządzie osoby prawnej albo jako prokurent, lub
jest pracownikiem podmiotu zagranicznego i będzie delegowany na terytorium RP w celu wykonywania pracy, lub
będzie wykonywał na terytorium RP pracę sezonową.

Zezwolenie na pracę wydaje się na wniosek podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi, co oznacza, że inicjatywa należy do pracodawcy, nie cudzoziemca. Najpopularniejszym rodzajem zezwoleń na pracę dla cudzoziemców jest zezwolenie obejmujące pierwszy ze wskazanych wyżej przypadków (jest to tzw. zezwolenie typu A). Zezwolenie na pracę cudzoziemca na rzecz polskiego podmiotu powierzającego pracę wydaje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce pobytu stałego polskiego podmiotu powierzającego pracę. W związku z cyfryzacją procedur zatrudniania cudzoziemców na skutek zmian wnioski te składa się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Uzyskanie tego rodzaju zezwolenia musi zostać poprzedzone spełnieniem następujących przesłanek:

cudzoziemiec będzie wykonywał pracę na podstawie umowy z polskim podmiotem powierzającym pracę cudzoziemcowi;
wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie będzie niższa niż: wysokość wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku oraz wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę;
wymiar czasu pracy nie będzie niższy niż 1/4 pełnego wymiaru czasu pracy i nie będzie wyższy niż pełny wymiar czasu pracy.

Zezwolenie na pracę wydaje się co do zasady na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata. Jednak gdy wniosek o wydanie zezwolenia na pracę składa polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi, prowadzący działalność gospodarczą przez okres krótszy niż 1 rok lub czas pracy nie będzie przekraczał 1/2 pełnego wymiaru czasu pracy lub 20 godzin tygodniowo – wtedy dokument ten wydaje się na czas określony, ale nie dłuższy niż 1 rok.

W art. 13 u.w.d.p.p. znalazł się rozszerzony katalog przesłanek, których zaistnienie będzie skutkować obligatoryjną odmową wydania zezwolenia na pracę. Mogą one leżeć zarówno po stronie pracodawcy, jak i cudzoziemca.

Zmiana lub wydanie nowego zezwolenia na pracę nie są wymagane, jeśli:

nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca pobytu stałego, nazwy lub formy prawnej: podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi, podmiotu, do którego pracownik jest delegowany przez podmiot zagraniczny lub pracodawcy użytkownika;
nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
nastąpiła zmiana nazwy stanowiska pracy bez zmiany zakresu obowiązków cudzoziemca.

Podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi ma obowiązek, by w ciągu 7 dni powiadomić organ, który wydał zezwolenie na pracę, jeśli: cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 2 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę, cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 2 miesiące oraz gdy cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 2 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę.

Raz jeszcze zwracamy uwagę na rozszerzony wymóg w postaci obowiązku nie tylko zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej przed dopuszczeniem go do pracy, ale też przesłania jej kopii organowi, który wydał dokument, przed przystąpieniem pracownika do pracy. W przypadku zezwoleń na pracę typu A pracodawcy, do 1 sierpnia 2025 r., nie muszą jednak wysyłać jeszcze takiej kopii, w związku z brakiem przystosowania do tego zadania systemu teleinformatycznego.

Oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi

Oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi to rodzaj uproszczonej procedury legalizującej zatrudnianie cudzoziemca, szczególnie chętnie stosowanej względem obcokrajowców ubiegających się o pracę na stanowisku kierowcy zawodowego. Uproszczonej, ponieważ co do zasady proces wpisania oświadczenia do ewidencji oświadczeń trwa 7 dni od momentu złożenia wniosku wraz z kompletem wymaganych dokumentów i opłatą. Dopiero po uzyskaniu przez pracodawcę wpisu oświadczenia do ewidencji cudzoziemiec może legalnie podjąć pracę.

To, z czego należy jednak zdawać sobie sprawę, to fakt, że zatrudnienie cudzoziemca na podstawie oświadczenia jest ograniczone podmiotowo. Tryb ten pozostaje dostępny wyłącznie dla obywateli: Gruzji, Mołdawii, Białorusi, Armenii oraz Ukrainy (z wyjątkiem przypadków, gdzie zastosowanie znajduje specustawa, o czym niżej).

Poza ograniczeniami podmiotowymi powierzenie pracy cudzoziemcowi na podstawie oświadczenia jest dopuszczalne, gdy okres wykonywania przez niego pracy nie będzie dłuższy niż 24 miesiące, a dzień rozpoczęcia pracy nastąpi nie później niż 6 miesięcy od dnia złożenia tego oświadczenia. Wymagane jest w dodatku, by powierzenie pracy cudzoziemcowi nie dotyczyło przypadków, o których mowa w art. 2 pkt 9 lit. c–e u.w.d.p.p. Co więcej, oświadczenie wydaje się, gdy cudzoziemiec będzie wykonywał pracę na terytorium RP – to tu powinno znajdować się główne miejsce wykonywania pracy.

Z wnioskiem o wydanie oświadczenia, składanym za pomocą systemu teleinformatycznego, występuje polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi. Rozpatrzeniem sprawy zajmuje się powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę pracodawcy albo jego miejsce stałego pobytu. Jest on także uprawniony do weryfikowania wymogów formalnych i materialnych, w szczególności w zakresie prawdziwości i zgodności danych, warunków zatrudnienia i wysokości wynagrodzenia, ewentualnych limitów w wydawaniu oświadczeń (jeśli zostały ustanowione przez Radę Ministrów) i wiarygodności pracodawcy.

Należy zwrócić szczególną uwagę na dane przekazywane we wniosku, zwłaszcza precyzyjne określenie miejsca świadczenia pracy, rodzaj i zakres wykonywanych obowiązków, a także dołączenie do niego wszelkich wymaganych i przetłumaczonych na j. polski dokumentów, potwierdzających posiadane przez pracownika uprawnienia do pracy na danym stanowisku, jeśli jest to zawód regulowany (takim zawodem jest m.in. zawód kierowcy ciągnika siodłowego). W innym razie wniosek pozostanie bez rozpoznania.

Polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi, którego oświadczenie o powierzeniu pracy zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, ma obowiązek powiadomić starostę, który dokonał wpisu, o:

podjęciu pracy przez cudzoziemca – w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy;
niepodjęciu pracy przez cudzoziemca – w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń;
zakończeniu pracy przed dniem zakończenia pracy określonym w tym oświadczeniu.

Tak jak w przypadku zezwolenia na pracę, tak również w przypadku oświadczenia o powierzeniu pracy, przed rozpoczęciem pracy pracodawca ma obowiązek zawrzeć z obcokrajowcem pisemną umowę, zawierającą warunki zatrudnienia. Kopię takiej umowy przekazuje drogą elektroniczną do urzędu jeszcze przed podjęciem pracy przez cudzoziemca.

Wpis nowego oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń nie jest wymagany, jeśli:

nastąpiła zmiana siedziby, miejsca stałego pobytu, stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, nazwy lub formy prawnej polskiego podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi lub pracodawcy użytkownika;
nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
zwiększono wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu określone w oświadczeniu o powierzeniu pracy cudzoziemcowi nie więcej niż do pełnego wymiaru czasu pracy;
nastąpiła zmiana nazwy stanowiska pracy bez zmiany zakresu obowiązków cudzoziemca.

Zezwolenie na pracę sezonową

Zezwolenie na pracę sezonową (zezwolenie typu S) to szczególny rodzaj zezwolenia na pracę, obejmujący prace sezonowe, charakterystyczne m.in. dla rolnictwa, hotelarstwa czy gastronomii.

Na mocy art. 45 ust. 1 u.w.d.p.p., zezwolenie na pracę sezonową wydaje się, gdy:

podmiotem powierzającym pracę cudzoziemcowi jest podmiot polski;
wysokość wynagrodzenia, określona w umowie z cudzoziemcem, nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
praca będzie wykonywana przez cudzoziemca w zakresie działalności określonych w odrębnych przepisach;
praca będzie wykonywana przez cudzoziemca w okresie nieprzekraczającym 9 miesięcy w roku kalendarzowym.

W odróżnieniu od zezwolenia typu A, zezwolenie typu S wydaje, na wniosek pracodawcy, starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce stałego pobytu polskiego podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi. Zezwolenie typu S wydaje się na czas określony, który nie może być dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym. Wnioski składa się tylko za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – od momentu jego pełnego dostosowania. Do tego czasu można korzystać również z wniosków papierowych.

Zezwolenie na pracę sezonową charakteryzuje się także krótszym czasem oczekiwania na decyzję i możliwością podjęcia pracy już po złożeniu wniosku o wydanie tego dokumentu.

Nowa ustawa utrzymała w mocy tzw. wielosezonowe zezwolenia na pracę sezonową, które pozwalają, by w ramach jednego wniosku uzyskać wpisy na okresy nie dłuższe niż 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego, przypadające na maksymalnie 3 kolejne lata kalendarzowe.

W przypadku rozpatrywania zezwoleń na pracę sezonową stosuje się zasadę pierwszeństwa wniosków dotyczących pracy cudzoziemców, którzy co najmniej raz w okresie 5 lat poprzedzających złożenie wniosku wykonywali pracę na rzecz danego polskiego podmiotu powierzającego pracę na podstawie zezwolenia na pracę sezonową, jeśli praca będzie wykonywana na podstawie umowy o pracę.

Powiadomienie o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy na podstawie specustawy

Od momentu wybuchu konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy względem obywateli tego państwa nie stosuje się procedury wydawania oświadczeń o powierzeniu pracy, a powiadomienie o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy, które składa się drogą elektroniczną do powiatowego urzędu pracy w terminie 7 dni od dnia jej podjęcia. Ta procedura znajduje zastosowanie, jeśli pobyt Ukraińców można uznać za legalny na mocy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (tzw. specustawa).

Ponowne złożenie takiego powiadomienia jest wymagane, gdy:

zmienił się rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym pracę cudzoziemcowi a obywatelem Ukrainy lub
zmieniło się stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy, lub
zmniejszono wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu określoną w powiadomieniu, lub
obniżono miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia określoną w powiadomieniu.

Obowiązek powiadomienia nie dotyczy natomiast przypadków, o których mowa w art. 3 ust. 1-3 i 5 u.w.d.p.p.

Zezwolenie jednolite – zezwolenie na pobyt czasowy i pracę

Istotą zezwolenia jednolitego jest możliwość zalegalizowania pobytu i pracy cudzoziemca w ramach jednej procedury, co przyczynia się do oszczędności czasu i ogranicza formalności. W tym przypadku wszystko jest załatwiane w ramach jednego postępowania administracyjnego. Warto jednak pamiętać, że wnioskodawcą pozostaje sam cudzoziemiec. Organem właściwym do załatwienia sprawy jest natomiast wojewoda.

Uzyskanie zezwolenia jednolitego wymaga łącznego spełnienia następujących przesłanek:

cudzoziemiec posiada ubezpieczenie zdrowotne lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium RP;
cudzoziemiec będzie wykonywał pracę w zawodzie, który nie znajduje się na liście zawodów, o której mowa w art. 31 ust. 3 u.w.d.p.p.;
wynagrodzenie cudzoziemca nie jest niższe niż wynagrodzenie pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracy pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
wysokość miesięcznego wynagrodzenia nie jest niższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę niezależnie od wymiaru czasu pracy i rodzaju stosunku prawnego stanowiącego podstawę wykonywania pracy przez cudzoziemca.

Na skutek zmian w przepisach o zatrudnianiu cudzoziemców, od 1 czerwca 2025 r. nie tylko cudzoziemiec, jak było to do tej pory, ale i podmiot powierzający mu pracę, ma obowiązek pisemnego zawiadomienia wojewody o utracie pracy u niego przez cudzoziemca, w terminie 15 dni od tego zdarzenia. W tym samym terminie powinien poinformować też o zdarzeniach takich jak zmiana siedziby/nazwy/formy prawnej, przejście zakładu pracy na innego pracodawcę, zmiana umowy cywilnoprawnej na umowę o pracę czy zmiana stanowiska bez zmiany zakresu obowiązków cudzoziemca. Tego rodzaju zdarzenia nie wiążą się jednak koniecznością zmiany lub udzielenia nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Przypominamy również, że na skutek wprowadzonych zmian rozszerzono katalog przesłanek, których zaistnienie wiąże się z odmową wszczęcia postępowania w sprawie wydania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Szczegółowe regulacje dotyczące tej procedury znajdują się w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

Kiedy ma miejsce nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca?

Nowe przepisy doprecyzowują, kiedy ma miejsce nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcowi oraz wykonywanie przez niego pracy na terytorium RP. Dzieje się to, gdy nielegalnie przebywa on na terytorium naszego kraju lub gdy podstawa jego pobytu nie uprawnia go do wykonywania pracy, lub gdy nie posiada odpowiedniego zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, jeśli są wymagane.

Nowe, zaostrzone kary za niezgodne z prawem zatrudnianie cudzoziemców

Jedna z kluczowych zmian w zatrudnianiu cudzoziemców 2025, wprowadzona w u.w.d.p.p., odnosi się również do sankcji grożących za naruszenie przepisów dotyczących zatrudniania obcokrajowców. Zostały one znacząco zaostrzone.

Od 1 czerwca 2025 r. każdy, kto nielegalnie powierza pracę cudzoziemcowi, podlega karze grzywny od 3000 zł do 50 000 zł. Dla porównania wcześniej wysokość grzywny za tego rodzaju naruszenie wynosiła od 1000 zł do 30 000 zł.

Kara grzywny, zaczynająca się od 6000 zł i mogąca wynosić nawet 50 000 zł, grozi natomiast każdemu, kto za pomocą wprowadzenia cudzoziemca w błąd, wyzyskania błędu, wykorzystania zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania doprowadza cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy, a także w razie żądania od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego dokumentu uprawniającego do wykonywania pracy.

Co istotne, po zmianach kara grzywny jest nakładana proporcjonalnie do skali naruszeń – za każdego cudzoziemca. Wcześniej nie uwzględniano przy jej wymierzaniu liczby cudzoziemców, wobec których dopuszczono się naruszeń.

Od 1000 zł do 3000 zł grozi również obecnie za niedopełnienie obowiązku przekazania kopii umowy zawartej z cudzoziemcem. W związku z tym, że jest to nowy wymóg, w starym stanie prawnym sankcje z tego tytułu nie były przewidziane. Za niesporządzenie samej umowy w formie pisemnej z cudzoziemcem przewidziano z kolei grzywnę w wysokości od 1000 zł do 3000 zł.

Chcesz mieć pewność, że w 2025 r. zatrudniasz kierowców z państw trzecich zgodnie z najnowszymi przepisami? Zapraszamy Cię na konsultację prawną z naszą kancelarią transportową, która regularnie czuwa nad wszelkimi zmianami w prawie, istotnymi dla sektora TSL!

Źródło:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20250000621/O/D20250621.pdf

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/pomoc-obywatelom-ukrainy-w-zwiazku-z-konfliktem-zbrojnym-na-terytorium-19216115

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/cudzoziemcy-18053962